Genç TV’de Elif Evrensel’in hazırlayıp sunduğu “Diğerleri” programının yeni sezon ilk bölümünde, Kuzey Kıbrıs’ta yaşayan Bangladeşli yurttaşları temsilen Bangladeş Topluluk Lideri Muhammad İsmail Bhuiyan konuk edildi. Bhuiyan, ülkedeki Bangladeşli toplumun mevcut durumu, yaşanan yapısal sorunlar ve devlet kurumlarından beklentiler konusunda kapsamlı değerlendirmelerde bulundu.
Bangladeşli nüfus: 15 bin kişi, dört şehirde yoğunlaşma
Bhuiyan, Kuzey Kıbrıs’ta yaklaşık 15 bin Bangladeşli bulunduğunu, aralarında iş insanları, öğrenciler ve aileler dâhil farklı gruplar olduğunu belirtti. Nüfusun ağırlıklı olarak Lefkoşa, Girne, Gazimağusa ve son dönemde İskele bölgesinde yoğunlaştığını ifade eden Bhuiyan; inşaat, otelcilik, restoran, sanayi, fabrika ve tarım sektörlerinin Bangladeşlilerin en yoğun istihdam edildiği alanlar olduğunu söyledi.
Kaçak duruma düşme sebepleri: “Sorun tercihler değil, sistem”
Bhuiyan, Bangladeşlilerin büyük bölümünün ülkeye yasal giriş yaptığını vurgularken, kaçak duruma düşmenin çoğu zaman kişinin tercihi olmadığını belirtti. Çalışma izinlerinin çıkarılmaması, sigorta yapılmaması, işverenlerin ihbarsız fesih yapması ve kapasitenin üzerinde ön izin verilmesi nedeniyle birçok kişinin bir anda “kaçak” statüsüne düştüğünü ifade etti. Bu durumun ardından işçilerin uzun saatler düşük ücretle çalışmaya zorlandığını, yasaların korumasından mahrum bırakıldığını söyledi. Bhuiyan’a göre çözüm; sıkı denetim, bireysel sigorta modeli ve şeffaf izin süreçleri.
Yatay geçişte yeni kısıtlamalar: “İşsizliği ve kaçaklığı artırır”
Yeni kararname ile yatay geçiş hakkının yalnızca inşaat, tarım ve hayvancılıkla sınırlandırıldığını, ayrıca bekleme süresinin 6 aydan 1 yıla çıkarıldığını belirten Bhuiyan, mevcut koşulların hem işsizliği hem de kaçak çalışma oranını artıracağı uyarısında bulundu. “Eski hakların geri verilmesini talep ediyoruz” dedi.
Daha düşük maaş uygulamaları: “Hem yabancı hem yerli işçiyi vuruyor”
Asgari ücretten yapılan yüksek kesintiler sonucu yabancı işçinin maaşının ciddi şekilde düştüğünü, bunun işçiyi ucuz emek gücüne dönüştürdüğünü söyleyen Bhuiyan, bu düzenin yerli işçiyi de olumsuz etkilediğini belirtti. “İşveren düşük maliyet nedeniyle yabancı işçiyi tercih ediyor; yerli işçi işsiz kalıyor ya da daha düşük ücrete razı oluyor. Bu sistem emeği değersizleştiriyor” ifadelerini kullandı.
Ağır işlerin görünmeyen yüzü: “Ercan’dan Saray’a kadar Bangladeşli emeği var”
Bhuiyan, Kuzey Kıbrıs’taki büyük projelerde ve ağır iş yükü gerektiren alanlarda Bangladeşli işçilerin belirleyici rol oynadığını söyledi. Ercan Havalimanı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Meclis, hastaneler, sokaklar ve şantiyelerde Bangladeşli işçilerin emeği olduğunu vurguladı:
“Bu topluluk görünmek ve emeğinin karşılığını insanca almak istiyor.”
İş kazaları: Son bir yılda 10 Bangladeşli hayatını kaybetti
Geçen yıl toplam 10 Bangladeşli işçinin iş kazalarında yaşamını yitirdiğini açıklayan Bhuiyan, iş güvenliği alanında işveren, işçi ve devletin ortak sorumluluk taşıdığını söyledi. Denetim yükünün artırılması ve hakların ailelere eksiksiz ulaştırılması gerektiğini belirtti.
Muhaceret affı mağduriyeti: “Tüm şartları yerine getirdiler ama izin alamadılar”
Bhuiyan, geçmiş muhaceret affı döneminde ceza, sağlık ve teminat ödemelerini tamamladığı hâlde izin alamayan çok sayıda kişi olduğunu hatırlatarak, bu durumun toplulukta büyük hayal kırıklığı yarattığını söyledi.
“Yeni bir genel af düzenlemesi talep ediyoruz” dedi.
Yeni izin politikaları: “Denetim yerine yasak geliyor”
Son düzenlemelerin mevcut işçilerin durumunu zorlaştırdığını belirten Bhuiyan, izin süreçlerinin ağırlaştırılmasının işsizliği ve kaçak çalışma oranını yükselteceğini söyledi. “Sorun denetimsizliktir, yasaklar çözüm üretmez” değerlendirmesinde bulundu.
Bangladeş turizm pazarı: 10 milyon kişi yurt dışına çıkıyor, KKTC listede yok
Bangladeş’te her yıl 10 milyondan fazla kişi yurt dışına seyahat ediyor ve kişi başı ortalama 2.500 dolar harcıyor. Dubai, Suudi Arabistan, Hindistan, Malezya, Singapur ve Tayland en çok tercih edilen ülkeler arasında. Bhuiyan, Bangladeş’te Kıbrıs’a büyük bir sempati olduğunu ancak vize sorunları nedeniyle KKTC’nin tercih listesinde yer almadığını ifade etti.
“Vize sorunu çözülebilirse KKTC turizmde ciddi gelir elde eder” dedi.
Bangladeş topluluğunun devletten beklentileri
Bhuiyan topluluk adına temel beklentileri şöyle sıraladı:
– Devlet destekli ücretsiz Türkçe kursları
– Yatay geçişte eski hakların iadesi
– Giriş-çıkışta Metehan kapısının yeniden açılması
– Turist vizelerinde çözüm üretilmesi
– Denetimlerin artırılması
– Yeni bir genel af düzenlemesi
Topluluğun mesajı: “Bireysel hatalar bir millete mal edilmemeli”
Bhuiyan, Bangladeşlilerin sabırlı, saygılı ve yasalara bağlı bir toplum olduğunu vurguladı. Devlet kurumlarında hastane, banka, polis ya da diğer birimlerde her zaman kurallara uygun davranılması gerektiğini belirterek şu mesajı verdi:
“Bu adada barış içinde yaşamak ve emeğimizle tutunmak istiyoruz. Bireysel hatalar bir millete mal edilmemeli. Sevgi ve saygı içinde yaşayan bir halkız.”
Program sonunda Bhuiyan, davet için teşekkür ederek tüm izleyicilere “sağlıklı ve mutlu günler” dileklerini iletti.
